Page 150 - congress
P. 150
ORAL PRESENTATION / SÖZLÜ SUNUM
current trends with visual materials, aiming to provide participants with a comprehensive
overview of zebrafish tracking technologies.
Keywords: Zebrafish, behavioral analysis, tracking systems, pharmacology, toxicology.
Zebra Balığında Takip Sistemleri: Farmakoloji ve Toksikolojide Güncel Eğilimler
Zebra balığı (Danio rerio), farmakoloji ve toksikoloji araştırmalarında son yıllarda
giderek daha fazla kullanılan bir akuatik model organizmadır. Genetik benzerliği, hızlı gelişim
döngüsü ve düşük bakım maliyeti sayesinde tercih edilmekte; davranışsal testlerde sağladığı
avantajlarla öne çıkmaktadır. Ancak, güvenilir ve tekrarlanabilir verilerin elde edilmesi için
gözleme dayalı yöntemler yeterli olmamakta, davranışsal parametrelerin dijital olarak
ölçülmesine imkân veren gelişmiş takip sistemleri öne çıkmaktadır. Bu çalışma, zebra
balığında kullanılan takip teknolojilerini ele alan güncel literatürün sistematik olarak
taranması ve elde edilen bulguların derlenmesi amacıyla hazırlanmıştır. Literatürdeki
çalışmalar incelendiğinde, ilk dönemlerde basit iki boyutlu kamera sistemleriyle hız, mesafe
ve yönelim gibi temel parametrelerin ölçüldüğü; ancak derinlik boyutunun yetersiz kaldığı
görülmektedir. Bunu takiben stereo kamera veya ayna tabanlı üç boyutlu sistemler
geliştirilmiş ve özellikle anksiyete, stres veya nörotoksisite testlerinde daha ayrıntılı davranış
verileri elde edilmiştir. Daha yakın tarihlerde yapay zekâ tabanlı algoritmaların entegrasyonu
sayesinde çoklu bireylerin aynı anda takip edilebildiği, sosyal etkileşim ve sürü
davranışlarının analiz edilebildiği yeni nesil sistemler ön plana çıkmıştır. Ayrıca literatürde
hem açık kaynaklı yazılımlar, hem de yüksek verimlilik sağlayan ticari platformlar yaygın
şekilde rapor edilmiştir. Bu eğilim, takip teknolojilerinin hem erişilebilirlik hem de
standardizasyon açısından belirgin bir ilerleme kaydettiğini göstermektedir. Sonuç olarak
literatür taraması, zebra balığı takip sistemlerinin basit 2D yöntemlerden 3D analizlere ve
yapay zekâ destekli çoklu birey sistemlerine doğru evrildiğini ortaya koymaktadır. Bu
derlemenin amacı, mevcut teknolojilerin avantaj ve sınırlılıklarını karşılaştırmalı biçimde
sunarak, farmakoloji ve toksikoloji alanında çalışan araştırmacılar için bibliyografik bir
referans niteliği taşımaktır. Kongrede sunulacak posterin, güncel eğilimleri görsel
materyallerle destekleyerek aktaracağı öngörülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Zebra balığı, davranış analizi, takip sistemleri, farmakoloji, toksikoloji.
147

