Page 222 - congress
P. 222
POSTER PRESENTATION / POSTER SUNUM
Kokunun Ötesinde: Veteriner Farmakolojide Ektopik Koku Reseptörleri
Koku reseptörleri (olfaktör reseptörler, OR’ler) uzun süre yalnızca nazal epitelle sınırlı kabul
edilmiştir. Ancak son yıllarda yapılan araştırmalar, bu reseptörlerin beyin, kalp, gastrointestinal
sistem, deri, kas ve üreme organları gibi çok sayıda dokuda ifade edildiğini ortaya koymuştur. Burun-
dışı (ektopik) bu ifade biçimleri, OR’lerin organizma genelinde homeostaz, metabolizma, inflamasyon
ve hücresel onarım süreçlerinde rol üstlendiğini düşündürmektedir. Ayrıca, yedi transmembran
yapısına sahip G proteinine bağlı reseptörler (GPCR) ailesinin üyeleri olmaları, farmakoloji açısından
önemli bir avantaj sağlamaktadır.
Veteriner farmakoloji açısından, ektopik OR’ler yeni terapötik hedefler olarak dikkat
çekmektedir. Örneğin, OR2AT4’ün keratinositlerde yara iyileşmesini hızlandırması, OR10J5’in
endotel hücrelerinde anjiyogenezi uyarması, Olfr78’in karotis cisminin hipoksi duyarlılığında rol
alması ve domuz gastrointestinal kanalında OR51E1’in mikrobiyota tarafından düzenlenmesi, bu
reseptörlerin veteriner tıpta translasyonel önemini göstermektedir. Bu örnekler, OR’lerin türler arası
fizyolojik süreçlerde koruyucu ya da düzenleyici rollere sahip olabileceğini ortaya koymaktadır.
Sonuç olarak, ektopik OR’ler veteriner farmakolojide hem fizyolojik mekanizmaları anlamada
hem de yeni tedavi stratejileri geliştirmede umut verici bir alandır. Türler arası reseptör repertuvarının
belirlenmesi, ligand–reseptör etkileşimlerinin doğrulanması ve deneysel modellerle desteklenmesi,
gelecekte klinik ve deneysel uygulamalara ışık tutacaktır.
Anahtar Kelimeler: Ektopik koku reseptörleri, Ekstranasal koku reseptörleri, Olfaktör reseptörler,
GPCR, İlaç keşfi, Alternatif terapötik yaklaşımlar.
219
