Page 184 - congress

POSTER PRESENTATION / POSTER SUNUM

Ağrı Çalışmalarında Model Canlı: Zebra Balığı

Zebra balığı (Danio rerio), insan ile olan genetik benzerliği, şeffaf embriyoya sahip
olması, kolay yetiştirilebilmesi ve düşük bakım maliyeti gibi avantajları sayesinde biyolojik

araştırmalarda yaygın olarak kullanılan önemli bir model organizmadır. İnsanlar ile %70
genetik benzerlik ve %84 hastalık benzerliğine sahip olması, bu türü hastalık modellemesi,

ilaç keşfi ve toksikoloji çalışmalarında ön plana çıkarır. Son yıllarda, balıklarda nosisepsiyon

ve ağrı mekanizmalarının memelilere benzer şekilde işlediğine dair artan kanıtlar, zebra
balığını ağrı araştırmaları için değerli bir model haline getirmiştir.

Zebra balıklarında ağrı modeli oluşturmak için kullanılan teknikler arasında asetik asit,

yüzgeç kırpma, alil izotiyosiyonat, sinamaldehit, histamin, Freund adjuvantı, formalin testi ve
sıcaklık değişimleri yer alır. Bu uygulamalar sonucunda balıklarda; lokomotor aktivitede

azalma, yüzme hızında değişim, operküler atım sayısında artış gibi davranışsal tepkiler

gözlemlenebilir. Oluşan davranışsal tepkilerin giderilmesi ve ağrının önlenmesi amacıyla etki
mekanizmalarına göre opioidler, anestezikler veya non-steroid antiinflamatuar ilaçlar tercih

edilir.

Ağrı tespiti için; davranış testleri (writhing testi, lokomotor aktivite analizi), moleküler
belirteçler (RT-PCR, Western blot, yerinde hibridizasyon), floresan görüntüleme ve

optogenetik gibi ileri tekniklerden yararlanılır. Bu yöntemler, ağrının nörolojik ve moleküler

temellerinin anlaşılmasına katkı sağlamaktadır.

Zebra balıklarında insanlara benzer ağrı reseptörlerinin bulunması, yeni analjeziklerin
ön klinik değerlendirmelerinde bu modelin kullanılmasına olanak tanır. Ağrı çalışmalarında

zebra balığının etkin biçimde kullanılması, hem hayvan refahı hem de yeni tedavi
yaklaşımlarının geliştirilmesi açısından önemli bir potansiyel taşır. Bu nedenle zebra

balıklarında ağrı mekanizmaları ve değerlendirme yöntemlerine yönelik araştırmaların

artırılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: Ağrı; Danio rerio; Model organizma; Nosisepsiyon; Zebra balığı.

181