Page 188 - congress

POSTER PRESENTATION / POSTER SUNUM

İlaç Keşfi ve Geliştirilmesinde Fizyolojik Temelli
Farmakokinetik Çalışmalar: Zebra Balığı (Danio rerio ) Modeli

Zebra balığı (Danio rerio), hastalık modelleme ve hedef doğrulamadan ilaç güvenliği,

toksikoloji ve hedef taramalarına kadar ilaç keşfi ve geliştirmenin çeşitli aşamalarında

tamamlayıcı deney hayvanı modeli olarak giderek daha fazla kullanılmaktadır. Morfolojik,
moleküler, genetik ve patolojik özellikler açısından insanlara benzerliklerinden dolayı

araştırmacılar tarafından çokça tercih edilmektedir. Küçük boyutları, kolay ve ucuz

bakımları, geniş bir genetik veri tabanına sahip oluşu, embriyo testlerinde etik sınırlamasının
olmayışı, embriyoların ve larvalarının yüksek verimli görüntüleme tabanlı fenotipik taramaya

izin veren optik olarak şeffaf görünüme sahip olması ve üreme kapasitesinin yüksek olması

gibi sebepler zebra balıklarının diğer kullanım avantajları arasındadır.

Yeni ilaç moleküllerin seçiciliğinin ve etkinliğinin özellikle klinik öncesi dönemde farklı

in vitro ve in vivo yaklaşımlar ile değerlendirilmesini gerekmektedir. Klinik öncesi elde edilen

bulguların güçlü ve kesin olması, klinik çalışmaların hedef doğrultusunda yürütülmesinde
önemli bir rol oynamaktadır. Bu amaçla ilaç keşif sürecinde, birçok ilaç hem in vitro hem de

in vivo kaynaklar kullanılarak ADME (emilim, dağılım, metabolizm, atılım) özellikleri

açısından incelenmektedir. Modern ilaç keşif ve geliştirilmesinde sıklıkla kullanılan

farmakokinetik modellemelerden biri fizyolojiye dayalı matematiksel modelleme olarak
tanımlanan Fizyolojik Temelli Farmakokinetik Modellemedir. Bu ilacın mekanik bir temsilini

elde etmek için organizma düzeyindeki fizyoloji ve biyolojiye ilişkin bağımsız önceki bilgilerle

ilaç hakkındaki bilgileri birleştirerek, ilaç konsantrasyon-zaman profillerini oluşturmaktadır.
Genel olarak zebra balığı modelleri, in vitro sistemler ile memeli çalışmaları arasında

yenilikçi bir köprü oluşturarak ilaç geliştirmeyi hızlandırırken güvenilirliği, maliyet etkinliğini

ve translasyonel uygunluğu da artırmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Zebra balığı, ilaç keşfi, farmakokinetik, PBPK modellemesi, ADME.

185