Page 198 - congress
P. 198
POSTER PRESENTATION / POSTER SUNUM
aims to provide a general overview of immunomodulatory agents used in veterinary
therapeutics.
Keywords: Immunomodulator, immune response, immune system, veterinary therapy,
veterinary pharmacology.
Veteriner Sağaltımda İmmünomodülatörlere Genel Bakış
İmmünomodülatörler, bağışıklık sistemi üzerinde stimüle edici veya baskılayıcı etkiler
göstererek bu kompleks sistemin yanıtlarını regüle eden maddelerdir. Bu maddeler, başlıca
kronik enflamasyon, enfeksiyon ve kanser gibi patolojiler nedeniyle zayıflamış bağışıklık
sistemini güçlendiren immünostimülatörler ile kontrolsüz veya zararlı bağışıklık tepkilerini
baskılayan immünosupresifler olmak üzere iki ana gruba ayrılabilir. Ayrıca, aşılarla birlikte
kullanıldığında antijen sunumunu ve adaptif immün yanıtı kuvvetlendiren immünoadjuvanlar
da bu sınıflandırmaya dahil edilebilir. İmmünomodülatörlerin sınıflandırılması sadece klinik
etkilerine göre değil etki mekanizmaları ve kaynak temelli eksenlere göre de
yapılabilmektedir. Örneğin, bazı immünomodülatör ajanlar doğal (nonspesifik) immüniteyi
güçlendirirken, bazıları ise adaptif (spesifik) immüniteyi hedef almaktadır. Aşılar ve antikor
reaktiflerini içeren patojen spesifik immünomodülatörler akut enfeksiyonları önlemek gibi
özel durumlarda kullanılırken, nonspesifik immünomodülatörler çeşitli hastalıkların
sağaltımı ve profilaksisi amacıyla veteriner alanda oldukça sık kullanılmaktadır.
Kaynaklarına göre ise, (i) organizmanın doğal olarak ürettiği veya
rekombinant/biyoteknolojik yöntemlerle elde edilebilen (interferon, interlökin gibi
sitokinlerin yer aldığı) biyolojik kökenli immünomodülatörler, (ii) farmakolojik olarak
sentezlenmiş sentetik immünomodülatörler (steroid ve nonsteroid antiinflamatuvarlar,
antibiyotikler vb.) ve (iii) bitki, hayvan, mantar ve mikroorganizma kökenli doğal
immünomodülatörler olmak üzere üç ana gruba ayırmak mümkündür. Tüm bu çok eksenli
sınıflandırma, immünomodülatörlerin çeşitli kaynaklardan elde edilebileceğini ve hedefe
yönelik yanıtlar oluşturabileceğini desteklemektedir. Veteriner sağaltımda
immünomodülatörler çeşitli enfeksiyöz hastalıklarla mücadelede, otoimmün ve alerjik
hastalıkların yönetiminde, kanser terapisinde ve aşılama uygulamalarının iyileştirilmesinde
konvansiyonel yöntemlere alternatif veya tamamlayıcı olarak kullanılmaktadır. Bununla
birlikte, günümüzde beşerî tıbba kıyasla veteriner alanda türe özgü kontrollü
immünomodülasyon araştırmaları daha kısıtlı kalmaktadır. Ancak, veteriner alana yönelik
immünomodülasyon konusundaki çalışmaların hacmi de düzenli olarak artmakta ve
dinamik bir araştırma sahası özelliğini korumaya devam edeceği öngörülmektedir. Bu
doğrultuda yapılması planlanan çalışmamızda veteriner terapötikte kullanımı olan
immünomodülatör ajanlara yönelik genel bir bakış açısı sunulması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: İmmünomodülatör, immün yanıt, bağışıklık sistemi, veteriner sağaltım,
veteriner farmakoloji.
195

