Page 202 - congress

POSTER PRESENTATION / POSTER SUNUM

Uteroverdinin Biyolojik Önemi ve Potansiyel Farmakolojik Etkileri

Doğal biyopigmentler, canlı organizmalar tarafından sentezlenen ve genellikle renk
verici özelliklerinin yanı sıra çeşitli biyolojik aktiviteler gösteren bileşiklerdir. Bu pigmentler
arasında biliverdin ve türevleri, hem katabolizması sonucunda oluşan lineer tetrapirol yapıları
ile dikkat çeker. Biliverdin, özellikle omurgalılarda hem grubunun yıkımı ile oluşan ve daha
sonra bilirubine indirgenen biyolojik bir ara üründür. Bununla birlikte, bazı omurgasız türlerde
ve özel koşullarda, biliverdin türevleri birikerek doku ve salgılarda belirgin renklenmelere
neden olur. Bu türevlerden biri olduğu düşünülen uteroverdin, başta sürüngenler, kuşlar ve
bazı deniz canlılarında olmak üzere, yumurta zarlarında ve plasental dokularda tespit edilen
yeşil tonlarda bir pigmenttir. Uteroverdin’in varlığı, antioksidan özellikleri, demir
metabolizmasıyla ilişkili işlevleri ve olası mikrobiyal savunma rolü nedeniyle bilimsel açıdan
dikkat çekmektedir. Son yıllarda doğal pigmentlerin farmakolojik etkileri üzerine yapılan
çalışmalar, bu bileşiklerin antimikrobiyal, antioksidan, antikanser ve immünmodülatör
özellikler taşıyabileceğini göstermiştir. Bu durum, geleneksel antibiyotiklere ve
kemoterapötiklere alternatif olarak doğal ürün kaynaklı ajanlara olan ilgiyi artırmıştır.
Özellikle antimikrobiyal direnç oranlarının küresel ölçekte artması ve mevcut kemoterapi
ilaçlarının yan etkileri, doğadan türetilen yeni biyoaktif moleküllerin keşfini zorunlu hale
getirmiştir. Veteriner doğum atıkları arasında yer alan plasenta, doğum sonrası çoğunlukla
imha edilmekte olan, ancak biyokimyasal açıdan zengin ve yenilenebilir bir biyolojik
kaynaktır. Plasentanın yapısında bulunan pigmentlerin biyolojik işlevlerinin araştırılması,
hem veteriner hem de insan tıbbında yenilikçi yaklaşım olarak değerlendirilmektedir. Doğum
sonrası atık olarak değerlendirilen plasentaların biyolojik açıdan değerli bileşikler
taşıyabileceği hipotezi ile yola çıkılarak, veteriner kaynaklı materyallerin biyoteknolojik
açıdan değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Uteroverdin, dişi köpeklerin plasentasında
bulunan, yeşil renkli, hemoglobin ve biliverdin türevlerinden kaynaklandığı düşünülen bir
pigmenttir. Gebelik süreci boyunca plasentada oluşan bu pigment, doğum aşamasında
atılmaktadır. Doğal pigmentlerin antimikrobiyal ve antikanser etkinlikleri üzerine pek çok
araştırma yapılmış olmasına rağmen, uteroverdinin bu alandaki potansiyeli üzerine henüz
herhangi bir çalışma gerçekleştirilmemiştir. Laboratuvarımızda yürütülmüş olan TÜBİTAK
projesi (119S702) çalışması sırasında toplanılan plasenta örneklerinde uteroverdin
pigmentinin yoğunluğu araştırma konusunun temelini oluşturmuştur. Bu çalışmada,
uteroverdin pigmenti, fizikokimyasal özellikleri, biyolojik fonksiyonları ve potansiyel
farmakolojik etkisinin derlenmesi amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Antikanser, antimikrobiyal aktivite, pigment, köpek plasentası,
uteroverdin.

199