Page 216 - congress

POSTER PRESENTATION / POSTER SUNUM

Mitokondriyal Farmakoterapi

Mitokondriyal farmakoterapi, mitokondriyi hedef alan farmakolojik ajanlar kullanılarak

mitokondriyal işlev bozukluklarının düzeltilmesini amaçlayan tedavi yaklaşımlarını ifade

etmektedir. Bu kapsamda; koenzim Q10, elamipretid, idebenone, nikotinamid ribozid gibi
antioksidan ve metabolik destekleyici ajanlar geleneksel mitokondriyal farmakoterapinin

başlıca örnekleri arasında yer alır.
Ancak son yıllarda, klasik farmakoterapi sınırlarının ötesine geçen ve mitokondriyal

fonksiyonu doğrudan restore etmeyi hedefleyen hücresel temelli yaklaşımlar da
geliştirilmiştir. Bu bağlamda, mitokondriyal transplantasyon, mitokondriyal tedavi alanının

evrim geçirdiğini gösteren yenilikçi bir yöntem olarak öne çıkmaktadır.
Mitokondriyal transplantasyon; sağlıklı mitokondrilerin bir hücre ya da dokudan izole

edilerek, mitokondriyal fonksiyon bozuklukları gösteren hedef hücre veya dokulara transfer
edilmesi esasına dayanır. Bu yaklaşım, hücresel enerji üretimini desteklemek ve

mitokondriyal işlevi yeniden kazandırmak amacıyla kullanılmaktadır. Mitokondrilerin

hücreler arası transferi; tünel nanotüpleri (TNT), ekstraselüler veziküller, dendritik hücre
ağları ve hücre füzyonu gibi mekanizmalar aracılığıyla gerçekleşmektedir.

Transplantasyonun; karaciğer, beyin, kalp, böbrek ve akciğer gibi organlara ait hastalık
modellerinde umut verici sonuçlar gösterdiği bildirilmiştir. Bu işlem sonrası; ATP düzeylerinde

artış, oksidatif stres ve inflamatuvar yanıtın azalması, apoptozun baskılanması ve
mitokondriyal ağ yapısının füzyon yoluyla yeniden bütünleşmesi gibi biyolojik etkiler

bildirilmiştir. Bu iyileşmeler, klinik düzeyde iskemik hasar bölgelerinin küçülmesi, organ

fonksiyonlarında düzelme (kardiyak, nörolojik, pulmoner ve renal parametrelerde) ve
histopatolojik hasarın azalması gibi sonuçlara yansımaktadır.

Bu derlemede, mitokondriyal transplantasyonun farmakoterapötik uygulamaları, klinik
potansiyeli ve olası istenmeyen etkileri ele alınacaktır. Özellikle veteriner hekimlik alanında

bu konuda sınırlı sayıda çalışma bulunması ve mevcut uygulamaların standartlara uygun
olarak tasarlanmış, optimize edilmiş protokollerden yoksun olması, bu çalışmayı literatür

açısından önemli kılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Mitokondriyal Farmakoterapi, Mitokondriyal Transplantasyon, Oksidatif

Stres, ATP.

213