Page 212 - congress

POSTER PRESENTATION / POSTER SUNUM

Kına ve Hemoliz: G6PD Eksikliğinde Görünmez Risk

Kına (Lawsonia inermis), kınagiller (Lythraceae) familyasından çiçekli bir bitkidir. Kına

ağacı, tüysüz, çok dallı ve orta boylu bir çalı olarak tasvir edilir. Popüler olarak mehndi, henna

ya da kına olarak bilinen monotipik bir cins olan Lawsonia inermis, hem kozmetikte hem de

farmakolojide kullanılan bir bitkidir. Ancak Lawsonia inermis, 2-hidroksi-1,4-naftokinon

etken maddesini içerir ve bu nedenle oksidatif hemolize neden olma potansiyeline sahiptir.

Toksisitesi üzerine yapılan çalışmalar deney hayvanlarıyla sınırlı kalmakla beraber,

insanlarda bildirilen Glukoz-6-fosfat-dehidrojenaz enzim inhibisyonu sonucu ortaya çıkan

klinik vakalar ve gerekli toksik dozu hakkındaki bilgilerin diğer canlılar için eksik kaldığını
ortaya çıkarmıştır. İnsanlar için, dünyanın çeşitli bölgelerinden oral kına kullanımına bağlı

birçok vaka bildirilmiştir. Yenidoğanlarda G6PD enzim eksikliğine bağlı vakalar, yetişkinlerde

G6PD enzim inhibisyonuna bağlı vakalar, yaşlı bireylerde ise yine G6PD enzim yetersizliği ve

inhibisyonuyla beraber ölümle sonuçlanan akut böbrek yetmezliği ve hemolitik anemi

vakaları bildirilmiştir. Hayvanlar üzerine yapılan çalışmalar ise deney hayvanlarında toksik

dozu belirleme üzerine seyretmiş ve çalışmalar ölümle sonuçlanmamıştır. Son yıllarda

yapılan bir başka çalışmada ise kuzular ele alınmış ve karaciğer enzimlerindeki değişiklik

gözlenmiş fakat ölüme rastlanmamıştır. Bu bilgiler ışığında insanlarda kına toksisitesine

özgü bir sağaltım protokolünün eksik kaldığı, hayvanlarda ise türe özgü toksik dozun
belirsizliği, toksisitenin mekanizması ve tedavi protokolü hakkındaki bilgilerin eksik kaldığı

gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Lawsonia inermis, Hemoliz, G6PD, Toksisite.

209