Page 61 - congress
P. 61
ORAL PRESENTATION / TAM METİN SÖZLÜ SUNUM
PBPK modelleme, karmaşık matematiksel ve biyolojik bilgileri içerdiğinden, bu
alanda uzmanlık gerektirir. Bu durum da modelin geliştirilmesini ve yorumlanmasını
zorlaştırabilir (Paini vd., 2019).
• Model Validasyon Zorlukları
PBPK modellerin yetkili otoriteler (FDA, EMA) tarafından kabul edilmesi için
kapsamlı doğrulama süreçlerinden geçmesi gerekir. Bu süreçler zaman alıcı ve maliyetli
olabilir (Paul vd., 2025).
Gelecek Perspektifi
PBPK modellerinin, gelecekte katı dispersiyon ve nanoparçacık teknolojileri gibi
yenilikçi formülasyon yöntemlerinin veteriner ilaç geliştirme süreçlerinde uygulanmasını
kolaylaştıracağı ve böylece daha yüksek etkinliğe sahip ilaçların elde edilmesini mümkün
kılacağı belirtilmiştir (Zhou vd., 2021).
Son yirmi yıldaki gelişmeler, PBPK modellerin ilaç-ilaç etkileşimlerinin (DDI)
değerlendirilmesinde büyük bir potansiyele sahip olduğunu göstermektedir. Her ne kadar
bildirilen DDI’ların çoğu yalnızca iki ilaç arasındaki etkileşimi kapsasa da yaşlı bireylerde
çoklu ilaç kullanımı (polifarmasi) oldukça yaygındır. PBPK analizi, polifarmasinin
oluşturduğu riskleri ele almak için potansiyel bir çözüm sunmaktadır. Taşıyıcı aracılı bir
PBPK modeli, karaciğer ve böbrek gibi doku düzeyindeki DDI’ları da öngörebilir.
Gelecekte, uzmanlar tarafından geliştirilen güçlü PBPK modellerinin kullanıcı dostu hâle
getirilmesiyle, hekimlerin ve hastaların bir ilacın belirli bir hastaya özgü güvenlik ve
etkinliğini değerlendirmesi mümkün olacaktır (Lin vd., 2022).
PBPK ile ilgili engellerin anlaşılması bu modellerden doğru bir şekilde veri elde
edilmesi açısından önemlidir; paydaşlar iş birliği içerisinde hareket ederek bu eksiklikleri
giderebilir ve PBPK kullanımına yönelik güveni artırabilirler. Bu eksiklikler arasında; in
vitro çözünme (dissolution) verilerinin in vivo verilere dönüştürülmesindeki bilgi
yetersizliği, gastrointestinal (GI) sistemde ilacın in vivo çözünme kinetiğine ilişkin kavrayış
eksikliği ve her bir tipik PBPK uygulaması için model riskinin belirlenmesi yer almaktadır.
Risk belirleme süreci, model geliştirme ve doğrulama faaliyetleri açısından önem arz
eder. İlaç endüstrisi ile düzenleyici kuruluşlar arasında yapılacak değerlendirme ve söz
konusu eksiklikleri gidermeye yönelik iş birliğine dayalı araştırmaların başlatılması, ilaç
geliştirme süreçlerinde PBPK’nin rutin kullanımına zemin hazırlayacaktır (Wu & Li, 2023).
59

