Page 59 - congress
P. 59
ORAL PRESENTATION / TAM METİN SÖZLÜ SUNUM
Veritabanı kategorileri temelde dört grupta incelenir; fizyolojik özellik, popülasyon, enzim
ve taşıyıcı protein türü ve ilaç özelliği. Mevcut veritbanlarının büyük bir kısmı insanlara ait
verileri kapsamaktadır.
Veritabanı Kategorileri
A. Fizyolojik Veritabanları
Bu veritabanları; organ hacmi, kan akım oranı, plazma dağılım katsayısı gibi bireyin
fizyolojik yapısına ilişkin parametreleri içerir. PK-Sim, fizyolojik bilgileri açık erişimli
kaynaklardan çeker ve kullanıcıya tüm organ sistemlerini manuel olarak özelleştirme
olanağı tanır (Henriot vd., 2025). Simcyp, NHANES ve UK Census (Birleşik Krallık Nüfus
Sayımı verileri) gibi popülasyon kaynaklarından alınan ve bilimsel araştırmalardan elde
edilen verileri kullanır. Simcyp, fizyolojik verileri yaş ve cinsiyet gibi faktörlere göre detaylı
özelleştirme imkanları sunar (T’jollyn vd., 2019). GastroPlus, özellikle gastrointestinal
sistem üzerindeki araştırmalar için özel veriler içerir (farklı pH düzeyleri, çözünürlük ve
geçiş süreleri vb.) (Al-Tabakha & Alomar, 2020).
B. Popülasyon Veritabanları
Bu veritabanları yaş, cinsiyet, etnik köken, hastalık durumu gibi faktörleri içerir.
Simcyp; yaşlı, pediatrik, obez, hamile vb. 50’nin üzerinde sanal popülasyon modeli sunar
(Zhou vd., 2023). GastroPlus, kullanıcı tarafından yapılan değişiklikleri destekler ancak
hazır modeller sınırlıdır (Demeester vd., 2023). PK-Sim, yaşa ve kiloya göre farklı topluluk
modelleri sunar (T’jollyn vd., 2019).
C. Enzim ve Transporter Veritabanları
Metabolizma ve taşıma süreçlerini yöneten enzimler ile taşıyıcı proteinlerin, dokuya
göre yoğunluk ve aktivite düzeylerine ilişkin verileri içerir. Simcyp, Sitokrom P450
ailesinin tüm alt tipleri ile P-glikoprotein(P-gp), Göğüs Kanseri Direnç Proteini (BCRP) gibi
taşıyıcılar için yaşla değişen ekspresyon verilerini içerir (Zhang vd., 2023). GastroPlus,
enzim/taşıma süreçlerini işlemeye olanak tanır. PK-Sim, enzim ve taşıyıcı proteinlerin
kinetik özelliklerini kullanıcı tarafından manuel olarak tanımlamaya izin verir (Prieto
Garcia vd., 2022).
D. İlaç-Spesifik Veritabanları
Bu veritabanları ilaçların moleküler, farmasötik ve biyokimyasal özellikleri olan;
LogP/LogD, pKa, çözünürlük, permeabilite, klirens, proteinlere bağlanma oranı gibi
verileri içermektedir. Simcyp’in Datastore veritabanı, 57 bileşik için literatür ve deneysel
verilere dayalı hazır parametre setleri içerir (Jamei vd., 2009; Ning vd., 2025). GastroPlus,
daha yaygın olarak çözünürlük ve emilim (pH-bağımlı çözünürlük ve IVIVE modellemesi
57

