Page 70 - congress

ORAL PRESENTATION / TAM METİN SÖZLÜ SUNUM

gentamisin tedavisi alan hastalarda böbrek fonksiyonlarının düzenli takibi büyük önem
taşımaktadır (Dwyer et al., 2014; Park et al., 2017; Althunibat et al., 2022). Gentamisin

tedavisinin kesilmesiyle bazı nefrotoksik etkiler gerileyebilse de, kalıcı yapısal ve fonksiyonel
hasar riski devam etmektedir. Bu nedenle, antioksidanların nefrotoksisite riskini

azaltmadaki koruyucu potansiyeli, mevcut bilimsel veriler ışığında önemli bir strateji olarak

değerlendirilmektedir (Abouzed et al., 2021; Sarwar et al., 2022).
Antioksidan tedavilerin etkinliği ve güvenliği üzerine tartışmalar sürmekte olup, etki

mekanizmalarının daha net anlaşılması ve terapötik uygulamaların optimize edilmesi için
ileri araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Antioksidanların gentamisin tedavisiyle birlikte

etkin bir şekilde nasıl kullanılabileceğinin belirlenmesi, nefrotoksisite yönetimini önemli
ölçüde geliştirebilir ve antibiyotik tedavilerinin güvenilirliğini artırabilir (Ahmadvand et al.,

2020; Gumbar et al., 2023).

Bu çalışmanın amacı, gentamisin ile ilişkili nefrotoksisite gelişiminde antioksidanların
olası koruyucu etkilerini değerlendirmek ve bu etkilerin altında yatan mekanizmaları

literatür ışığında tartışmaktır. Hipotezimiz, gentamisin tedavisine ek olarak uygulanan
antioksidanların, oksidatif stres ve inflamasyonu azaltarak böbrek hasarını

hafifletebileceğidir.

GENTAMİSİN NEFROTOKSİSİTESİNİN MEKANİZMALARI
Gentamisin, nefrotoksik etkisi, böbrek hücrelerinde serbest radikal oluşumunun

artması sonucu ortaya çıkan oksidatif stres ile başlar. Bu oksidatif hasar, hücre yapılarının
bozulmasına zemin hazırlarken, pro-inflamatuar sinyal yolaklarının aktivasyonu da

inflamasyon sürecini tetikler. Bu durum, renal hasarı şiddetlendiren sitokinlerin ve büyüme

faktörlerinin yukarı yönlü regülasyonu ile devam eder. Ayrıca, gentamisin toksisitesi
sırasında hücrelerde programlı hücre ölümü yani apoptozis mekanizması aktive olarak

böbrek hücrelerinin kaybına katkıda bulunur. Gentamisinin nefrotoksik etkileri genel olarak
oksidatif stres, inflamasyon ve apoptozis mekanizmaları üzerinden gerçekleşir ve bu üç

süreç tedavi ve koruyucu stratejilerin temelini oluşturur (Ali, 2001; Tavafi, 2012; Ahmadvand
et al., 2020).

Oksidatif Stres: Oksidatif stres, gentamisin kaynaklı renal hasarın patogenezinde
merkezi bir rol oynar. Gentamisin böbrek proksimal tübül hücrelerinde birikir ve burada

reaktif oksijen türlerinin (ROS) üretimini artırır. Bu artışa bağlı olarak glutatyon (GSH),

67