Page 69 - congress

ORAL PRESENTATION / TAM METİN SÖZLÜ SUNUM

gibi hücresel ve moleküler mekanizmalarla ilişkilidir. Son dönemde yapılan deneysel
çalışmalar, çeşitli doğal ve sentetik antioksidanların bu zararlı etkileri azaltma potansiyeline

sahip olduğunu göstermektedir. Quercetin, kurkumin, gallik asit, chrysin, naringenin ve ZnO
nanoparçacıkları gibi ajanların, antioksidan savunma sistemlerini desteklediği; inflamatuar

sinyalleri baskıladığı ve hücre ölümü süreçlerini azalttığı rapor edilmiştir. Özellikle 10-HDA

ve ZnONP kombinasyonunun sinerjik etkiyle böbrek hasarını azalttığı çalışmalarda
vurgulanmaktadır. Bu çalışma, gentamisin nefrotoksisitesinin temel patofizyolojik

mekanizmalarını açıklamayı ve antioksidan ajanların bu süreçteki terapötik potansiyelini
değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bulgular, antioksidanların gentamisin tedavisine entegre

edilmesinin böbrek hasarını önleme açısından etkili bir strateji olabileceğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Antioksidanlar, apoptoz, gentamisin, inflamasyon, nefrotoksisite,

oksidatif stress.

GİRİŞ

Gentamisin özellikle ciddi Gram-negatif bakteriyel enfeksiyonların tedavisi için yaygın
olarak kullanılan bir aminoglikozid antibiyotiktir. Ancak klinik kullanımını sınırlayan en

önemli faktörlerden biri, tedavi edilen hastaların %10-25’inde rapor edilen nefrotoksisite
gelişimidir (Ahmadvand et al., 2020; Althunibat et al., 2022). Gentamisin kaynaklı böbrek

hasarının patogenezinde başlıca oksidatif stres, inflamasyon ve apaptotik yolaklar rol

oynamaktadır (Tavafi et al., 2012; Amir et al., 2024). Bu yan etkilerin önlenmesine yönelik
olarak antioksidan tedavi yaklaşımlarının hem deneysel hem de klinik çalışmalarda ilgi

çektiği bildirilmektedir.
Oksidatif stres, gentamisin kaynaklı nefrotoksisitenin önemli bir mekanizması olup,

reaktif oksijen türlerinin (ROS) artışı ve böbreğin endojen antioksidan savunma sistemlerinin
tükenmesi ile karakterizedir. Çalışmalar, quercetin, curcumin ve melatonin gibi antioksidan

bileşiklerin, antioksidan enzim aktivitelerini artırarak ve oksidatif stres ve inflamasyon

belirteçlerini azaltarak böbrek hasarına karşı koruyucu etkiler gösterebileceğini ortaya
koymuştur (Patel Manali et al., 2011). Bu bulgular, antioksidanların gentamisin tedavisiyle

ilişkili böbrek risklerini en aza indirme potansiyelini ortaya koymaktadır (Ahmadvand et al.,
2020; Althunibat et al., 2022).

Bununla birlikte, gentamisin nefrotoksisitesinin patofizyolojik süreci henüz tam olarak
aydınlatılamamış olmakla birlikte, böbrek yetmezliği olan veya uzun süreli/yüksek doz

66