Page 210 - congress

POSTER PRESENTATION / POSTER SUNUM

Türkiye’de ve Dünyada Sentetik Kannabinoidlerin Kullanımı

Yeni nesil psikoaktif maddeler; sentetik kannabinoidler, sentetik katinonlar, triptamin
ve türevleri, feniletilamin ve türevlerini içermektedir. Sentetik kannabinoidler (SK'ler), doğal

kannabinoidlerin etkilerini taklit etmek üzere laboratuvar ortamında üretilen kimyasal
bileşiklerdir. Sentetik kannabinoidler vücutta esrar ile aynı reseptörlere bağlanarak kişide

esrar benzeri etkilere neden olmaktadır. Genellikle "bonzai", "spice" veya "K2" gibi isimlerle

anılan bu maddeler, dünya genelinde giderek artan bir halk sağlığı problemi haline gelmiştir.
SK'ler, özellikle gençler arasında yasal boşluklardan faydalanarak yaygın şekilde

kullanılmakta ve çoğu zaman zararsız oldukları düşünülmektedir. Ucuz olmaları, kolay temin
edilebilmeleri ve ilk etapta yasal olarak denetim dışı kalmaları bu maddelerin hızla toplumda

yer edinmesini kolaylaştırmıştır. Ancak etkileri doğal kannabisten çok daha güçlü ve
öngörülemezdir. Nöropsikiyatrik bozukluklar, kalp-damar sistemi rahatsızlıkları ve ani

ölümler SK kullanımıyla ilişkilendirilmiştir. Dünya genelinde SK kullanımı, 2000’li yılların
başından itibaren artış göstermiştir. Türkiye’de ise 2010’lu yıllarda ciddi bir artış

gözlenmiştir. 2022 yılında 246.237, 2023 yılında ise %2,3 artışla 251.851 olaya müdahale
edildiği bildirilmiştir. Bu olayların %82,6’sının kullanma amaçlı uyuşturucu madde olduğu

rapor edilmiştir. 2021 yılında Çin’de sentetik kanabinoidlerin üretimine ilişkin yasal

kontrollerin uygulanmasının ardından, bu uyuşturucuların Avrupa’ya tedariki kesintiye
uğramıştır. Avrupa Birliği’ndeki yetişkinlerin yaklaşık %1,5’inin (4,3 milyon kişi) günlük esrar

tüketicisi olduğu tahmin edilmektedir. Ele geçirilen toz esrarın gücü tarihsel standartlara
göre çok yüksek kalmaya devam etmektedir. Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı

İzleme Merkezi’nin 2024 raporunda; 2023 yılı sonunda 950’nin üzerinde yeni psikoaktif
maddenin izlemeye alındığı ve bunların 26’sının ilk kez Avrupa’da rapor edildiği bildirilmiştir.

Sonuç olarak, SK’ler hem bireysel sağlık hem de toplumsal güvenlik açısından önemli riskler
taşımaktadır. Etkin mücadele için yasal düzenlemelerin yanı sıra, eğitim, erken müdahale ve

tedavi hizmetlerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Ayrıca, SK’lerin kimyasal çeşitliliği göz
önüne alındığında, sürekli güncellenen analiz ve izleme sistemlerine ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler: Bonzai, esrar, kannabinoid, psikoaktif maddeler.

207