Page 208 - congress

POSTER PRESENTATION / POSTER SUNUM

Probiyotiklerin Yerel ve Sistemik Etki Mekanizmaları

Probiyotikler doğru yol ve dozlarda uygulandıklarında konakçı için yararlı etkilere sebep

olan bakteriler olarak tanımlanırlar. İnsanlarda ve hayvanlarda az sayıda yan etkilerinin

aksine ciddi yararlı etkilerinin olması probiyotikleri günümüzün medikal tedavilerinde umut
vaad eden araçlar haline getirmektedir. Hayvan ve insanlarda bağırsak mikrobiyotasının

bozulmasının veya patojen mikroorganizmalar lehine değişmesinin çeşitli enfeksiyöz
hastalıklara ve otoimmün sorunlara sebep olacağı gösterilmiştir. Bu durum bağırsak

mikrobiyotasının diğer organlarla (karaciğer, beyin gibi) ilişkisini göstermektedir.
Günümüzde mikrobiyotanın bozulması veya farklı sebeplerden kaynaklanan hastalıklarda

uygulanan geleneksel tedavilerin yanında probiyotiklerin vücuttaki sistemlerle kurdukları
simbiyotik ilişkilerden yararlanılmaktadır. Başlangıçta sadece tedaviye destek amaçlı

kullanılırken son yapılan araştırmalarda “probiyoterapi” olarak adlandırılan tedavi
protokollerinde probiyotiklerin tedavinin ana unsuru olduğu görülmektedir. Ayrıca tedavi

sonrası komplikasyonları önlemek amacıyla da kullanılmaları oldukça yaygındır.

Probiyotiklerin konak immünitesi ile olan sinerjist ilişkilerinden dolayı kliniklerde otoimmün,
enfeksiyöz, kanser veya genetik kaynaklı hastalıkların tedavisinde de aktif olarak

kullanıldıkları belirtilmiştir. Bununla beraber probiyoterapi amacıyla kullanılan
probiyotiklerin konaktaki sistemlerle olan ilişkileri oldukça karmaşık olup, günümüzde bile

tam anlamıyla aydınlatılamamıştır. Probiyotiklerin ana etki mekanizmaları arasında
mukozal bariyeri arttırdığı, bağırsakta çoğalarak patojen bakterilerin kolonizasyonunu

engellediği, bağırsak epitelindeki bakteriyel invazyon kapasitesini azalttığı, bağışıklık

sistemini güçlendirdiği ve merkezi sinir sistemini regüle ettikleri bilinmektedir. Bilinen
etkilerin haricinde oluşturdukları metabolitler aracılığıyla yerel etkinin yanında sistemik

etkilere de neden oldukları gösterilmiş ancak bu etkilerin moleküler mekanizmaları tam
olarak aydınlatılamamıştır. Böylece bu çalışmanın amacı gün geçtikçe güncel tedavilerde

daha sık kullanılan bazı probiyotikleri ve bu probiyotiklerin yerel ve sistemik etki
mekanizmalarına yönelik yapılan çalışmaları derlemek ve bu alandaki boşlukları ortaya

çıkarmaktır.
Anahtar Kelimeler: Probiyotik, probiyoterapi, tedavi, ilaç, etki mekanizması.

205